Balonowy eksperyment stratosferyczny VLF

Stowarzyszenie TRCN wraz z Politechniką Warszawską przeprowadziło dziś balonowy eksperyment stratosferyczny. Zapewne głównym celem naukowym było wykonanie badań atmosfery, ale oprócz tego balon zabrał ze sobą trochę sprzętu radiowego do przeprowadzenia też innych radiowo-indukcyjnych eksperymentów.

Można by pomyśleć, że to nic nadzwyczajnego, przecież krótkofalowcy i radioamatorzy co jakiś czas wypuszczają balony stratosferyczne z nadajnikami radiowymi. Tym razem oprócz “standardowych” radiowych elementów, jak APRS, czy RTTY, balon zabrał ze sobą nadajnik pracujący w pasmie VLF na częstotliwości dawnej radiostacji Babice (AXL) - 14.2 kHz.

Najbardziej emocjonujący wydaje się eksperyment związany z VLF i to jego zapowiedzi można było znaleźć w doniesieniach ARRL, Radiostacji w Grimeton i innych … Dokładny opis tego eksperymentu do znalezienia na tej stronie.

Nadajnika długofalowy VLF pracował emisją A1 (niekluczowany) z mocą kilku watów. Unikalny system antenowy składał się z centralnie zasilanego transformatorem dipolu z elementami pojemnościowymi i indukcyjnymi. Długość elektryczna anteny wynosiła 400-500 m przy jej fizycznych wymiarach 210 metrów. Całość zaklasyfikowano jako mobilne urządzenie indukcyjne (1st class device), stąd niewielka moc. Szczegóły budowy systemu VLF przedstawia powyższy rysunek¹.

Poza VLF-em na 14.2 kHz, z informacji podanych przed startem, planowana była praca na częstotliwościach:

• 144.8 MHz - APRS, SP5AXL-9
• 432.5 MHz - APRS, SP5AXL-11
• 437.6 MHZ - RTTY
• 868.0 MHz - LoRa

Niestety podczas startu dolna cześć ładunku zderzyła się ze znajdującym się na lotnisku masztem wskazującym kierunek wiatru i została odcięta, w tym cześć anteny, tracker APRS na 70 cm i nadajnik RTTY.

Balon wystartował z małym opóźnieniem około 12:29 UTC (planowano 12:00) z lotniska Przasnysz-Sierakowo. Maksymalny osiągnięty pułap to ponad 29 km. Lądowanie miało miejsce we wsi Grądy koło Ostrołęki (przewidywano okolice Kolna i Łomży) około godziny 16:15 UTC. Lot można było śledzić na serwisie aprs.fi.

Na FB opublikowano film z przeprowadzonej transmisji z przygotowania i startu balonu.

[fb: 10225965356706818]

W podsumowaniu i innych postach o eksperymencie na profilu TRCN można znaleźć ciekawe komentarze oraz raporty o słyszalności (a raczej w większości przypadków braku odbioru) sygnału fali nośnej w paśmie VLF. W przyszłości planowane są kolejne eksperymenty stratosferyczne VLF.

Ja nie brałem udziału w nasłuchać, byłem w drodze na tygodniowy wypad w Karkonosze, ale może następnym razem coś uda się podziałać. Może wreszcie dopracuje swoje VLF-owe zabawki, bo po ostatnich porażkach z nasłuchem SAQ temat zamilkł do kolejnej transmisji.

---

Przypisy

1. Obrazek pochodzi ze strony Do stratosfery! opisującej doświadczenie. ↩︎